Τρόπος απαγγελίας του «ΚΕΛΕΥΣΟΝ ΔΕΣΠΟΤΑ ΑΓΙΕ…»

Η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία και μάλιστα όπως αναφέρει ο αείμνηστος Άρχων Πρωτοψάλτης της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας Γεώργιος Βιολάκης «ο Πάνσεπτος Πατριαρχικός Ναός το ιερόν διδασκαλείον της εκκλησιαστικής ορθοδόξου Θ. Λατρείας, η ζώσα παράδοσις της ορθοδόξου ημών πίστεως» κατά Αθανάσιον Καραμάνη, μας έχει δώσει τον τρόπο αλλά και το ύφος της απαγγελίας του «κέλευσον» δια μέσου των αιώνων.
Η Πατριαρχική παράδοση με βάση μαρτυρίες γραπτές και προφορικές μας παρέδωσε:
1) Το «κέλευσον» δεν ψάλλεται, άρα δεν έχει ήχο.
2) Η απαγγελία του «κέλευσον» είναι διακόνημα κυρίως νέων, των κανοναρχών δηλαδή. Ελλείψει αυτών το  «κέλευσον» απαγγέλλει εμμελώς ένας εκ των βοηθών των δύο χορών.
3) Ο τρόπος απαγγελίας του «κέλευσον» είναι πάντοτε ένας: «ΧΥΜΑ» σε βάση υψηλή (για τους νέους) η σε οποιαδήποτε βάση θελήσει ο ορισθείς να το απαγγείλει. Και πάλι τονίζουμε το «κέλευσον» δεν ψάλλεται, αλλά απαγγέλλεται ως π.χ. γίνεται η απαγγελία του «αποστόλου».
4) Το «νεαρόν» της ηλικίας των παιδιών ή η μουσική κατάρτιση των βοηθών δεν επιτρέπει την εκτέλεση πολύπλοκων μουσικών γραμμών, οι οποίες, εν πάση περιπτώσει, αποτελούν υπερβολή και παρεκτροπή από τα παραδεδομένα, για μια επίκληση προς τον χοροστατούντα Αρχιερέα να δώσει την ευλογία του για να αρχίσει ο Α΄ Χορός το «Κεκραγάριον» ή το «Πασαπνοάριον».
5) Πριν από την απαγγελία του «κέλευσον» και την ευλογία του Αρχιερέως ουδείς δύναται να δώσει ίσο ή οτιδήποτε άλλο εις τον απαγγέλοντα. Η επιλογή του ίσου είναι αποκλειστικά δική του.
Παρά λοιπόν τα παραδεδομένα, για τον τρόπο απαγγελίας του «κέλευσον», με μεγάλη έκπληξη διαβάσαμε στο βιβλίο «Τάξις» της Εκκλησίας της Ελλάδος ότι το «κέλευσον» πρέπει να ψάλλεται, αντί να λέγεται «χύμα». Στο βιβλίο δίνονται τα σχετικά μέλη του «κέλευσον» σε όλους τους ήχους ως να επρόκειτο περί …. χερουβικού ύμνου. Για μας το γεγονός είναι λίαν επιεικώς ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟ.
Από τα λάθη ως προς τη μουσική γραφή και το γεγονός ότι τα «κέλευσον», σε ορισμένους ήχους, δεν ανταποκρίνονται στον ήχο των ύμνων που θα ψαλλούν μετά το «κέλευσον», εξάγεται το συμπέρασμα ότι, οι «συγγράψαντες» και «επινοήσαντες» αυτά, αγνοούν την ορθογραφία της μουσικής αλλά κυρίως την ιερή μας παράδοση.
Συγκεκριμένα σταχυολογούμε :
Α) το «Κεκραγάριον» του Δ΄ ήχου είναι σε μέλος στιχηραρικό με βάση το φθόγγο πα. Το κέλευσον που είναι γραμμένο στην «τάξη» είναι σε Δ΄ ήχο ειρμολογικό με βάση το φθόγγο Βου (Λέγετος). Απευθύνεται λοιπόν σε σύντομο ή σε αργοσύντομο μέλος (στιχηραρικό, ειρμολογικό ή αργό ειρμολογικό κλπ.);
Β) Το «Κέλευσον» του πλ. Α΄ ήχου δίδεται σε τρόπο ΜΙΝΟΡΕ της Ευρωπαϊκής μουσικής με πτώση μέχρι τον κάτω κε, δηλαδή δεν έχει καμία σχέση, ούτε με την Βυζαντινή μουσική, ούτε με το «Κεκραγάριο» που θα ψαλεί.
Τέλος στην τελευταία σελίδα του βιβλίου αυτού «τάξη» υπάρχει και μια άλλη, εκ των όσων γνωρίζομε, απαράδεκτη «αταξία». Ο μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος στον «Πολυχρονισμό» αναφέρεται και ως «θειότατος», προσαγόρευση που αποδίδεται μόνο στους Πατριάρχες Κων/πόλεως, Αλεξανδρείας, Αντιοχείας και Ιεροσολύμων (βλέπε δίπτυχα Εκκλησίας της Ελλάδος 2000 σελ.1271).