Ἡ μητέρα Tου καὶ τ᾿ ἀδέρφια Tου (π.Ἀθ. Σιαμάκης)

IHSOUS_XRISTOSΣάββατο F΄ ἑβδομάδος, Λκ 8,16-21

Ἀκένωτος ἦταν ὁ Κύριος στὴ διδασκαλία. Κήρυττε παντοῦ καὶ πάντοτε λόγια πρωτάκουστα καὶ ἀποκαλυπτικά. Μέσα σὲ τρία χρόνια ἔπρεπε νὰ ὁλοκληρώσῃ τὸν κύκλο τῆς διδασκαλίας του μὲ λόγο ἁπλὸ πυκνὸ καὶ ἀληθινό.

Μόλις εἶχε τελειώσει τὴν ἐξήγησι τῆς παραβολῆς τοῦ σπορέως. Οἱ ἄνθρωποι τῆς τετάρτης κατηγορίας, εἶπε, εἶναι αὐτοὶ ποὺ μοιάζουν μὲ τὴν καλὴ γῆ. Ἔχουν καλοπροαίρετη διάθεσι, ἀκοῦν μ᾿ ἐνδιαφέρον τὸ λόγο, τὸν κρατοῦν μέσα τους, τὸν ξαναδουλεύουν στὸ μυαλό τους, καὶ φέρνουν καρπὸ μὲ ὑπομονή.

Κλείνοντας δηλαδὴ τὴν παραβολὴ ἔδωσε ἕνα πρότυπο ἀνθρώπου ποὺ στὴ συνέχεια, στὸν πρῶτο στίχο τῆς περικοπῆς μας, τὸν ὀνομάζει φῶς. Τὸ φῶς αὐτὸ τὸ μετέδωσε ὁ Κύριος στοὺς ἀκροατάς του μὲ τὸ λόγο του καὶ τὸ παράδειγμά του, καὶ θέλει νὰ μείνουν καὶ αὐτοὶ φῶς, γιὰ νὰ τὸ ἐκπέμπουν καὶ στοὺς ἄλλους. Δὲν ἄναψε τὸ φῶς ὁ Κύριος, γιὰ τὸ κρύψουν οὔτε γιὰ νὰ τὸ σβήσουν. Κάθε πιστὸς εἶναι ἕνας λύχνος ποὺ πρέπει ν᾿ ἀκτινοβολῇ γύρω του τὸ φῶς του.

Λύχνος λεγόταν ἕνα πήλινο ἀγγεῖο γεμᾶτο λάδι ποὺ τὸ ἔκαιγαν μὲ φιτίλι. Διαφέρει ἀπὸ τὸν ἀκίνητο λαμπτῆρα, διότι ὁ λύχνος μεταφέρεται μὲ τὸ χέρι ἀπὸ μέρος σὲ μέρος.

«Ὁ καθένας ποὺ ἀνάβει ἕνα τέτοιο λύχνο μέσα στὸ σπίτι του», λέει ὁ Κύριος, «δὲν τὸν καλύπτει μὲ κάποιο ἀντικείμενο καὶ δὲν τὸν βάζει κάτω ἀπὸ τὸ κρεββάτι, ἀλλὰ τὸν τοποθετεῖ πάνω στὸ λυχνοστάτη, γιὰ νὰ βλέπουν τὸ φῶς αὐτοὶ ποὺ μπαίνουν μέσα» (16).

Σὰ νὰ τοὺς λέῃ: «Κι ἐσεῖς, τὰ δικά μου λυχνάρια, καῖτε τὸ λάδι τῆς πίστεως καὶ τῶν καλῶν ἔργων καὶ ὀφείλετε νὰ φωτίζετε τοὺς ἀνθρώπους μὲ τὰ λόγια καὶ  τὰ ἔργα σας. Σεῖς οἱ μαθηταί μου, οἱ δάσκαλοι τῆς οἰκουμένης, μὴν κυριευθῆτε ποτὲ ἀπὸ δειλία ἢ ἀμέλεια καὶ σιωπήσετε, ἀλλὰ κηρύξτε τὸ εὐαγγέλιο μὲ θάρρος καὶ γενναιότητα σ᾿ ὅλη τὴν οἰκουμένη καὶ φωτίστε ὅλους τοὺς ἀνθρώπους τῆς γῆς.»

Ἰωάννης χρυσόστομος συνιστᾷ: «Ἂς μὴ σκανδαλίζουμε τὴν ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, φροντίζοντας νὰ ἔχουμε ζωὴ λαμπρότερη ἀπὸ τὸν ἥλιο. Κι ἂν παρὰ ταῦτα κάποιος ἐπιμένῃ νὰ μᾶς κατηγορῇ, ἂς μὴ λυπούμεθα ἐπειδὴ δυσφημούμεθα, ἀλλ᾿ ἂς λυπούμεθα ὅταν δικαίως δυσφημούμεθα. Διότι ἂν ζοῦμε μέσα στὴν πονηριά, κι ὅταν δὲν ὑπάρχῃ κανένας ποὺ νὰ μᾶς κατηγορῇ, εἴμαστε ἀθλιώτεροι ὅλων. Ἂν πάλι ζοῦμε ἐνάρετη ζωή, κι ὅταν ὅλη ἡ οἰκουμένη μᾶς δυσφημῇ, θὰ εἴμαστε οἱ πιὸ ἀξιοζήλευτοι, καὶ ὅλους ὅσοι θέλουν νὰ σωθοῦν θὰ τοὺς ἑλκύσουμε κοντά μας. Διότι δὲν θὰ προσέξουν τὶς κατηγορίες τῶν κακῶν ἀνθρώπων ἀλλὰ τὴν ἐνάρετη ζωή.»

«Καὶ κρυφὸ νὰ τὸ ἀφήσετε τὸ φῶς τῆς πίστεως», συνεχίζει ὁ Κύριος, «σᾶς πληροφορῶ ὅτι κάποια ἡμέρα θὰ φανερωθῇ (17). Διότι δὲν ὑπάρχει κρυφὸ ποὺ νὰ μὴν φανερωθῇ καὶ μυστικὸ ποὺ νὰ μὴ γίνῃ γνωστὸ καὶ φανερὸ σ᾿ ὅλους. Προσέχετε λοιπὸν νὰ μεταδίδετε τὸ φῶς τῆς πίστεως ὅπως τὸ ἀκοῦτε. Διότι ὅποιος μεταδίδει τὸ φῶς, θὰ τοῦ δοθῇ κι ἄλλο, κι ὅποιος τὸ κρύβει καὶ φαίνεται σὰ νὰ μὴν ἔχῃ, καὶ αὐτὸ τὸ λίγο ποὺ νομίζει ὅτι ἔχει, θὰ τοῦ ἀφαιρεθῇ» (18).

Ἡ πίστι εἶναι λαμπερὸ χάρισμα τοῦ Θεοῦ στὸν ἄνθρωπο. Ὅσο τὴ μεταδίδει κάποιος μὲ λόγια καὶ μὲ ἔργα, τόσο καὶ περισσότερη θὰ τοῦ δίνῃ ὁ Θεός· κι ὅποιος τὴν κρύβει, διότι εἶναι ἀμελὴς ἢ ντρέπεται γι᾿ αὐτήν, θὰ χάσῃ καὶ τὴ λίγη ποὺ ἔχει. Θὰ τὸν κρίνῃ ἀνάξιο ὁ Θεὸς καὶ θὰ τοῦ τὴν ἀφαιρέσῃ. Ἐδῶ ὁ λόγος τοῦ Κυρίου ἔχει ὁμοιότητα μὲ τὴν παραβολὴ τῶν ταλάντων (Μθ 25,14-30 ).

Στὸ μεταξὺ ἦρθαν σ᾿ αὐτὸν  ἡ μητέρα του καὶ τ᾿ ἀδέρφια του, ἀλλ᾿ ἐπειδὴ ἦταν πολὺς κόσμος δὲν μποροῦσαν νὰ τὸν πλησιάσουν. Καὶ πῆγαν καὶ τοῦ εἶπαν κάποιοι: «Ἡ μητέρα σου καὶ τ᾿ ἀδέρφια σου στέκονται ἔξω καὶ θέλουν νὰ σὲ δοῦν. Κι ἐκεῖνος τοὺς ἀποκρίθηκε: «Μητέρα μου κι ἀδέρφια μου εἶναι αὐτοὶ ἐδῶ μπροστά μου ποὺ ἀκοῦν τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ καὶ τὸν ἐφαρμόζουν» (19-21).

Στὸ σημεῖο αὐτὸ εἶναι ἀνάγκη νὰ κάνουμε κάποιες διευκρινίσεις πρὸς ἀποφυγὴν παρεξηγήσεων:

1. Ἀδέρφια του λέγονται ἐδῶ, ὄχι βέβαια φυσικὰ ἀδέρφια του, διότι ἡ μητέρα του δὲν εἶχε ἄλλα παιδιά, ὅπως ἰσχυρίζονται οἱ μικρόνοες καὶ ἀγράμματοι προτεστάντες καὶ χιλιασταί. Ἀδέρφια του καὶ ἀδερφές του στὰ Εὐαγγέλια καὶ ἐδῶ λέγονται ξαδέρφια του ἀπὸ τὴν πλευρὰ τοῦ νομιζομένου πατέρα του Ἰωσήφ, ὁ παιδικός του περίγυρος.

2. Ἡ ἐνέργεια τῆς μητέρας του καὶ τῶν νομιζομένων ἀδερφῶν του ἦταν ἀτυχής. Ἂν σταματοῦσε τὸ λόγο καὶ πήγαινε νὰ δῇ τὴ μητέρα του, θὰ ἔδινε δικαίωμα στὸν κόσμο νὰ ποῦν ὅτι τρέχει πίσω της ἢ ὅτι αὐτὴ τὸν κάνει κουμάντο. Μὰ γιὰ τόσο ἀνώριμο τὸν εἶχαν; Ὁ Χριστὸς τιμοῦσε τὴ μητέρα του, ἀλλὰ δὲν τῆς ἐπέτρεπε νὰ τὸν διαφεντεύῃ. Αὐτὸ τὸ ἔδειξε καὶ ἐδῶ, καὶ στὸ γάμο τῆς Κανά, ἀκόμη καὶ δωδεκαετής. Γι᾿ αὐτὸ εἶπε: «Μητέρα μου καὶ ἀδέρφια μου εἶναι αὐτοὶ ποὺ ἀκοῦν καὶ ἐφαρμόζουν τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ.»

3. Εἶναι μεγάλη τιμὴ γιὰ ὅσους ἀγαποῦν τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ, διότι γι᾿ αὐτὸ τὸ πρᾶγμα ὁ Κύριος τοὺς θεωρεῖ τόσο δικούς του, ὅσο τὴν ἴδια τὴ μητέρα του καὶ ἀκόμη πιὸ δικούς του. Κατέχουν λοιπὸν μιὰ σπάνια δυνατότητα, ἕνα πολύτιμο μυστικό, ποὺ ἂν τὸ συνειδητοποιήσουν καὶ τὸ ἀξιοποιήσουν, γίνονται πρόσωπα τῆς στενῆς πνευματικῆς οἰκογένειας τοῦ Κυρίου. Καὶ τὸ μυστικὸ εἶναι ἡ μελέτη τοῦ λόγου μέσα ἀπὸ τὶς Γραφές, Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη.

4. Ἄξιο παρατηρήσεως εἶναι ἐδῶ καὶ τὸ ὅτι ἡ μητέρα του συνωδεύονταν ἀπὸ τὰ νομιζόμενα ἀδέρφια του, κι ὄχι ἀπὸ τὸν Ἰωσήφ. Πίσω ἀπὸ τὴ λεπτομέρεια αὐτή, ἀλλὰ καὶ γενικὰ ἀπὸ τὴν ἀπουσία τοῦ Ἰωσὴφ ἀπὸ τὴ δωδεκαετῆ ἡλικία του καὶ πέρα, σὰν ἀπὸ φινιστρίνι φαίνεται νὰ μὴ ζῇ πιὰ ὁ Ἰωσήφ, ἀλλὰ νὰ ἔχῃ πεθάνει πολὺ νωρίς.

5. Γιὰ τὸ ζήτημα τῆς μητέρας του καὶ τῶν ἀδερφῶν του μιλάει διεξοδικὰ σὲ μιὰ ἄκρως διαφωτιστικὴ ὁμιλία του ὁ Ἰωάννης χρυσόστομος (Ἑρμηνεία στὸ Κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγέλιο, 12, 46-50, ὁμ. 44,1-2 PG 57,463-467. Ἀκριβὴς μετάφρασί της Σιαμάκης Κ., Μελέτες, 10,433-439).

Ἀθανάσιος Γ. Σιαμάκης, ἀρχιμανδρίτης

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *